نەخۆشی سیل چییە

نەخۆشی سیل چیە؟

سیل (TB) نەخۆشییەکی تووشکەری مەترسیدارە کە بە شێوەیەکی سەرەکی کاریگەری لەسەر سییەکان دەبێت. ئەو بەکتریایانەی کە دەبنە هۆی نەخۆشی سیل لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر بڵاودەبنەوە لەڕێگەی دڵۆپە بچووکەکانەوە کە لەڕێگەی کۆکە و پژمینەوە بۆ هەوا دەردەچن.

لە وڵاتانی پێشکەوتوودا دەگمەنە ، تووشبوون بە نەخۆشی سیل لە ساڵی ١٩٨٥ دەستی بە زیادبوون کرد، بەشێکیش بەهۆی سەرهەڵدانی ڤایرۆسی HIVیەوە بوو کە دەبێتە هۆی نەخۆشی ئایدز. 
ئایدز بەرگری لەشی مرۆڤ لاواز دەکات، بۆیە ناتوانێت بەرەنگاری میکرۆبەکانی سیل ببێتەوە.

نیشانەکانی نەخۆشی سیل

بەگشتی سیستەمی بەرگریت دەتوانێت ڕێگریت لێبکات لە توشبون بەم نەخۆشیە

نیشانە ئاساییەکانی سیل بریتین لە:

1-کۆکەیەکی بەردەوام کە زیاتر لە ٣ هەفتە دەخایەنێت و بەزۆری بەڵغەم دەهێنێتە پێشەوە، کە لەوانەیە خوێناوی بێت
2-کێش دابەزاندن
3-ئارەقکردنەوە بەشەواندا
4-بەرزی پلەی گەرمی(بوونی تا)
5-ماندوێتی
6-لەدەستدانی ئارەزووی خواردن
7-ئاوسانی مل
8-ئازاری سنگ، لەکاتی هەناسەدان یان کۆکە

لە زۆربەی مرۆڤە تەندروستەكاندا بەرگری سروشتی لەش لە دژی هەوكردن و نەخۆشی (سیستەمی بەرگری لەش) بەكتریاكان دەكوژێت و هیچ نیشانەیەكی تێدا نییە.

هەندێک جار سیستەمی بەرگری لەش ناتوانێت بەکتریاکە بکوژێت، بەڵکو توانیویەتی ڕێگری بکات لە بڵاوبوونەوەی لە لەشدا.
.
هەروەها نەخۆشی سیل دەتوانێت کاریگەری لەسەر بەشەکانی تری جەستەت هەبێت، لەوانە گورچیلە، بڕبڕەی پشت یان مێشک. نیشانەکانی بەپێی ئەو ئەندامانەی کە بەشدارن دەگۆڕێت. بۆ نموونە سیل لە بڕبڕەی پشتدا لەوانەیە ببێتە هۆی ئازاری پشت، هەروەها سیل لە گورچیلەکانتدا لەوانەیە ببێتە هۆی خوێن لە میزدا.

ئەو خۆراکانەی بەسودن بۆنەخۆشی سیل چین؟

خۆراکە چڕەکانی کالۆری
ئەو خۆراکانەی کە چڕن بە کالۆری کە دەوڵەمەندن بە ماددە خۆراکیەکان، هەروەها دەتوانن ڕێگری بکەن لە دابەزاندنی کێشی زیاتر. خۆراکەکانی وەک مۆز، شۆربای دانەوێڵە، گەنم تەواو سوودبەخشن بۆ نەخۆشانی سیل.

ئەو خۆراکانەی دەوڵەمەندن بە ڤیتامین A و C و E
 
سەوزە و میوەی وەک پرتەقاڵ، مانگۆ، و گێزەر، گواوا (جوافة)، ئەملا(أملج)، تەماتە، گوێز و تۆو سەرچاوەیەکی نایابی ڤیتامین A و C و Eن، ئەم خۆراکانە دەبێت لە رێجیمی خۆراکی ڕۆژانەی نەخۆشێکی سیلدا جێگیر بکرێن.

خۆراکی دەوڵەمەند بە پرۆتین
نەخۆشانی سیل زیاتر تووشی لەدەستدانی ئارەزووی خواردن دەبن. زۆر گرنگە بۆیان کە خۆیان بە خۆراکە دەوڵەمەندەکان بە پرۆتین وەک هێلکە و پەنیر و پارچە سۆیا بدەن چونکە تەواو دەوڵەمەندن بە پرۆتین. ئەم خۆراکانە دەتوانن بە ئاسانی لەلایەن لەشەوە هەڵبمژرێن و دەتوانن وزەی پێویستت پێ بدەن.

ئەو خۆراکانەی دەوڵەمەندن بە ڤیتامینی B

دانەوێڵەی تەواو، گوێز، تۆو، ماسی و مریشک تا ڕادەیەک دەوڵەمەندن بە ڤیتامینەکانی B . ئەم خۆراکانە دەبێت نەخۆشێکی سیل بە ڕێژەیەکی مامناوەند بخورێت

خۆراک دەوڵەمەند بە زینک
گوێز سەرچاوەیەکی گەورەی (زینک)ە کە دەتوانێت ماددە خۆراکییە پێویستەکان بۆ جەستە دابین بکات. گوێز و تۆوی وەک تۆوی گوڵەبەڕۆژە، تۆوی شیا(چیا)، و تۆوی کەتان تەواو سوودبەخشن بۆ نەخۆشانی سیل. ئەم خۆراکانە بخەرە ناو خۆراکەکەتەوە کە یارمەتیت دەدەن لە بەرەنگاربوونەوەی نەخۆشیەکانی وەک سیل.
سوپاسی اللە بکە کە توشبووی ئەم جۆرە نەخۆشیە نیت
الحمد لله

نیشانەکانی نەخۆشی سیل,هۆکارەکانی نەخۆشی سیل,زانیاری لەسەر نەخۆشی سیل,ڕاپۆرت لەسەر نەخۆشی سیل,چارەسەری نەخۆشی سیل,دەستنیشانکردنی نەخۆشی سیل,نەخۆشی سیلیاک,نەخۆشی سیلان