لوقمانی حەکیم کێیە ؟ چی دەزانی دەربارەی

چی دەزانی دەربارەی لوقمان ئەو پیاوەی سورەتێکی بەناوەوە وارد بوە بەهۆی دانایی و عاقڵیەکەیەوە؟

🩷لە عبد الله ی کوری عباسەوو دەربارەی ئایەتی: ﴿ولَقَدْ آتَيْنا لُقْمانَ الحِكْمَةَ﴾، ئەڵێ: واتە: عەقڵ، وتێگەشتن، وژیری، بێجگە لەنبووەت.(¹)
واتە هەموو ئەوانەی پێ دراوە و پێغەمبەرایەتی پێ نەدراوە.

لە مجاهدی کوری جبرەوە -لەتەفسیری: ﴿ولَقَدْ آتَيْنا لُقْمانَ الحِكْمَةَ﴾، ئەڵێ: الحكمة: واتە ڕاست وتن و صواب.(²)

لە مجاهد ی کوری جبر ەوە-لەتفسیری: ﴿ولَقَدْ آتَيْنا لُقْمانَ الحِكْمَةَ﴾، ئەڵێ: عەقڵ، وتێگەشتن، وپێکان لەقسەدا، بەبێ پێغەمبەرایەتی.(³)

لە قتادة ی کوری دعامةوە-دەربارەی ئایەتی: ﴿ولَقَدْ آتَيْنا لُقْمانَ الحِكْمَةَ﴾، ئەڵێ: تێگەشتن لە ئیسلام، وە پێغەمبەر نەبوە، وەحی بۆ نەهاتوە.(⁴)

🧡لە ئەبوهورەیرەوە، ئەڵێ: پێغەمبەری خوا ﷺ فەرمووی: «ئەزانن لوقمان کێیە؟». وتیان: الله و ڕەسولەکەی زاناترن. فەرمووی: «حەبەشی بوو»(⁵)

🩵لە ابن عمرەوە، ئەڵێ: جوێم لەپێغەمبەری خواوە بوو ﷺ ئەیفەرموو: «بەراستی بیڵێم: لوقمان پێغەمبەر نەبوە بەڵام بەندەیەکی خاوەن قسەی بەهێز بوە، زۆر بیری کردۆتەوە، یەقینی چاک بوە، الله ی خۆش ویستوە و ئەویش لوقمانی خۆش ویستوە، وەمنەتی ناوە بەسەریدا بە حکمەت»(⁶)

لە أبي موسى الأشعريەوە، ئەڵێ: پێغەمبەری خوا ﷺ فەرمووی: «لوقمان وتی بەکورەکەی، ئامۆژگاری ئەکرد: ئەی کوری شیرینم، ئاممان سەرت دانەپۆشی یان نیوە یان زۆربەی دەم و چاوت چونکە ئەوە ترسناکە بەشەودا و زەلیلیە بەڕۆژدا.(⁷)

🤍لە الفضل الرَّقاشيەوە، ئەڵێ: لوقمان هەمیشە ئامۆژگاری کورەکەی ئەکرد تاوەکو زراوی تەقی،لەبەرئەوە مرد.(⁸)

🩷 الواقدي ئەڵێ: لوقمان قازیەک بوو لەبنی ئیسرائیل.(⁹)

محمدی کوری إسحاق ئەڵێ: لقمان کوری ناعور کوری ناحور کوری تارخ، کە ئازەر بوو.(¹⁰)

مقاتل ی کوری سليمان ئەڵێ: بۆمان باسکراوە کە کوری خاڵۆژنی ئەیوب بوە علیه السلام.(¹¹)

لە قتادة ی کوری دعامةوە، ئەڵێ: الله تعالی لوقمانی سەرپشک کرد لەنێوان حکمەت و پێغەمبەرایەتی، حکمەتی هەڵبژارد بەسەر پێغەمبەرایەتیدا، جبریل هات بۆلای لەکاتێکا ئەو خەوتبو، حکمەتی بەسەردا پرژاند، بەو هۆیەوە قسەی پێ ئەکرد، پێی وترا: بۆچی حکمەتت هەڵبژارد بەسەر پێغەمبەرایەتیا، ئایا پەروەردگارت سەرپشکی کردی؟ لەوەڵامدا وتی: گەر پێغەمبەرایەتی بۆ بناردمایە ئیرادەیەک کە تێیدا هیوای ئەوەم دەخواست لێی سەربکەوم، بەڵام خۆزگە دەمتوانی بیکەم، بەڵام سەرپشکی کردم ترسام کەوا لاوازبم لەپێعەمبەرایەتی، حکمەت خۆشەویستتر بوو لەلام.(¹²)

🧡 وهب ی کوری مُنَبِّه ئەڵێ: کەوا لقمان کوری خوشکی أيوب بوە.(¹³)

🩵 سعيد ی کوری المسيبەوە-: لوقمان خەیات بوە.(¹⁴)

لە سعيدی کوری المسيبەوە: کەوا لقمان ڕەش بوو لە سودان مصر بوە، ...... الله تعالی حیکمەتی پێ بەخشیوە، وە پێغەمبەرایەتی لێ مەنع کردوە.(¹⁵)

🤍لە عبد الله ی کوری عباسەوە، ئەڵێ: کەوا لقمان عەبدێکی ڕەش بوو.(¹⁶)واتە کۆیلەبوو.

تێبینی:
🩷ئەثەری زۆر هاتوە لەسەر ئەم پیاوە بەڕێزە ئیماندارە بەڵام بخوا کاتێکی زۆری ئەویست ان شاءالله ئەمەندە کافیە
بەهیوای سود
-----------------------
1-عزاه السيوطي إلى ابن مردويه.

2-أخرجه ابن جرير ١٨/٥٤٦ وزاد: وقال غير أبي بشر: الصواب في غير النبوة.

3-تفسير مجاهد (٥٤١)، وأخرجه أحمد في الزهد (٤٨-٤٩)، وابن جرير ١٨/٥٤٦. وأخرجه إسحاق البستي في تفسيره ص٨٦ من طريق ابن جريج وزاد: والعفة. وعزاه السيوطي إلى الفريابي، وابن أبي حاتم.

4-أخرجه ابن جرير ١٨/٥٤٦، وابن أبي حاتم -كما في تفسير ابن كثير ٦/٣٣٨-.

5-عزاه السيوطي إلى ابن مردويه.

6-أخرجه ابن عساكر في تاريخه ١٧/٨٥-٨٦ مطولًا، من طريق نوفل بن سليمان الهناني، عن عبيد الله بن عمر، عن نافع، عن ابن عمر به. وأورده الديلمي في مسند الفردوس ٣/٤٥٠ (٥٣٨٤)، والثعلبي ٧/٣١٢. قال ابن عراق في تنزيه الشريعة ١/٢٤٤: «وفيه نوفل بن سليمان الهنائي».

7-أخرجه الحاكم ٢/٤٤٦(٣٥٤٣)، وابن أبي حاتم – كما في تفسير ابن كثير ٦/٣٤٠. قال الحاكم: «هذا متن شاهده إسناد صحيح والله أعلم». وقال الذهبي في التلخيص: «صحيح».

8-عزاه السيوطي إلى ابن أبي الدنيا في نعت الخائفين. وقد ذكر السيوطي ١١/٦٢٩-٦٤٦ آثارًا كثيرةً مما أُثر من حِكَم لقمان وأخباره.

9-تفسير الثعلبي ٧/٣١٢، وتفسير البغوي ٦/٢٨٦.

10-تفسير البغوي ٦/٢٨٦.

11-تفسير البغوي ٦/٢٨٦.

12-أخرجه ابن أبي حاتم -كما في تفسير ابن كثير ٦/٣٣٧-٣٣٨-.

13-تفسير البغوي ٦/٢٨٦.

14-تفسير مجاهد (٥٤٣)، وأخرجه أحمد في الزهد (٤٩). وعزاه السيوطي إلى ابن أبي شيبة، وابن المنذر.

15-عزاه السيوطي إلى ابن جرير، وابن المنذر، وابن أبي حاتم.

16-عزاه السيوطي إلى ابن أبي شيبة، وابن المنذر

وتەکانی لوقمانی حەکیم,ئامۆژگاریەکانی لوقمانی حەکیم,سەنتەری لوقمانی حەکیم,وتەکانی لوقمانی حەکیم pdf,وتەو پەندەکانی لوقمانی حەکیم,ژیاننامەی لوقمانی حەکیم,وتەی لوقمانی حەکیم