ئیلزاماتی نیظامیەکان - بەشی دووەم

لە ئیلزاماتیکی تری نیظامیەکان کە پێیان وایە خیلاف و اجتهاد لە مسائلی فقهی کوفرەو وصحابە خلافیان نەبوە

بەإذنی اللە تعالی ئەمجارە توشی ئیلازاماتێکی تریان ئەکەین بە سەنەدی صحیح لە هاوەڵانەوە

ئەمجارە ئەثەرێکی صحابەی بەڕێز عومەڕی کوڕی خطابە کە لە هاوەڵانی رسول اللەیە کە لە دوای ابو بکر باشترینی ئەم ئومەتەیە
کە لە ١٠ مژدە پێدراوانی بەهەشتە
کە رسول اللەﷺ فەرموویەتی عمڕ لە بەهەشتە

   حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ ، قَالَ : حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ مُحَمَّدٍ ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ حُمَيْدٍ ، عَنْ أَبِيهِ ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : " أَبُو بَكْرٍ فِي الْجَنَّةِ، #وَعُمَرُ_فِي_الْجَنَّةِ، وَعُثْمَانُ فِي الْجَنَّةِ، وَعَلِيٌّ فِي الْجَنَّةِ، وَطَلْحَةُ فِي الْجَنَّةِ، وَالزُّبَيْرُ فِي الْجَنَّةِ، وَعَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَوْفٍ فِي الْجَنَّةِ، وَسَعْدٌ فِي الْجَنَّةِ، وَسَعِيدٌ فِي الْجَنَّةِ، وَأَبُو عُبَيْدَةَ بْنُ الْجَرَّاحِ فِي الْجَنَّةِ ".
سنن الترمذي3747 _حدیث صحیح

ئیمامی مالك بە سەنەدیکی صحیح ڕیوایەتی دەکات.

یحیی بن یحیی اللیثي دەفەرمووێت: حَدَّثَنِي يَحْيَى، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ يَـــحْــــيَــــى بْنِ سَـــعِـــيــدٍ ، عَنْ سَــعِيــدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ ، أَنَّ عُــــمَــــرَ بْـــنَ الْـــخَـــطَّابِ ، قَالَ : أَيُّمَا امْرَأَةٍ فَــــقَــــدَتْ زَوْجَهَا، فَــــلَمْ تَـــدْرِ أَيْنَ هُــوَ ؛ فَإِنَّـــهَا تَــنْــتَــظِرُ أَرْبَـــــعَ سِـــــنِـــيــــنَ، ثُــــمَّ تَعْتَدُّ أَرْبَــــعَـــةَ أَشْهُرٍ وَعَـــشْـــرًا، ثُمَّ تَـــــحِلُّ.

ئیمامی عومەڕی کوڕی خەطاب دەفەرمووێت: هـــەر ئــافــرەتـــێـــك مێردکەی لێ وون بوو، نـــەیــزانی لە کــوێـــیــە، ئەم ئافرەتە چوار ســاڵ چــاوەڕێ دەکات، پاشان چـــوار مــانگ {4}و دە {10}ڕۆژ دەژمێریت، پاشان بۆی حلالە شوو بکاتەوە.

｛كــتــاب المــوطــأ_ باب عدة التي تفقد زوجها_ أثر ١٢٥٦｝

ئیسنادەکەی لەوپەڕی صحەت دایە إِنْ شَاءَ اللّٰه چەن قەولێلی زانایانی لەسەر ڕاویەکان ئەهێنین وە قەولی زانایانیش لەسەر بە صحەت دانانی ئەم ئەثرە دەهێنینەوە
 إِنْ شَاءَ اللّٰه 

ئیمامی مالك مشهورە کە ثقەیە کە ڕیوایەتی ئەکات لە یحیی بن سعید 

کە یعیی بن سعید ثقەیە وە سعید بن مسیبی دیوە
لە حدیثی سعید بن مسیب ثقەیە
زانای لە بارەیەوەیە وتوویانە.

أبو حاتم بن حبان البستي : ذكره في الثقات
أبو زرعة الرازي : ثقة
أحمد بن حنبل : أثبت الناس، ومرة: ثقة، ومرة: ما كان أضبطه وأشد تفقده
أحمد بن شعيب النسائي : ثقة ثبت، ومرة: ثقة مأمون

سفيان الثوري : كان أجل عند أهل المدينة من الزهرى، ومرة: حفاظ الناس أربعة، وذكره منهم

سفيان بن عيينة : كان محدثوا الحجاز: ابن شهاب، ويحيى ابن سعيد، وابن جريج، يجيؤن بالحديث على وجهه.

وەهەروەها سعید بن المسب بەمەهان شێوە ثقەیە و کباری تابعینە ئیمامی عمری بینیوە وە صحابەیەکی زۆری بینیوە

زانایان لە بارەی دەفەرموون

ئیمامی احمد لە بارەوەیە فەرموویەتی حدیثە مورسەلەکانی صحیحن 
قال أحمد بن حنبل وغير واحد : مرسلات سعيد بن المسيب صحاح
قال علي بن المديني : لا أعلم في التابعين أحدا أوسع علما من ابن المسيب ، هو عندي أجل التابعين 
قال مكحول: سعيد بن المسيَّبِ عالم العلماء.
قال أبو زرعة الرازي: سعيد بن المسيَّبِ: مدني ثقة إمام.
وتەی زانایان زۆرە لەبارەیەوە کە چەن متمانە پێکراوو عالم بوە.
جا الحمدللە سەنەدەکەی صحیحە و ئیسنادەکەی عالیە

وە لەو زانایانی بە صحیحیان داناوە  

ئیمامی مــالـــك کە ئەمە مەذهبی ئەویشە دوای ئەوەی ئەم ئەثەرە ریوایەت ئەکات دەفەرمووێت: دوای کۆتایی عدەکەی زەواجی کردەوە، جا مێردەکەی جماعی لەگەل کرد یان نەیکرد، ئەوە مێردی یەکەمی هیچ ریگایەکی نیە بۆ بردنەوەی.
 جــا ئیمامی مالك دەفەرموویت جاشەتەکە لای ئیمە ئاوایە جا گەر مێردی یەکەمی هاتەوە پیش ئەوەی شووبکاتەوە ئەوە ئەو شیاوترە بۆی.

جا ئیمامی شافــعــی بەرحمەت بێت لە کتێبێ الأم کاتێك باسی اختلافی خۆی و ئیمامی مالك دەکات دێتە سەر ئەم باسە ئەم حدیثە ڕیوایەت ئەکات بە هەمان سەنەدەوە لە مالك ریوایەت ئەکات پاشان ئەفەرمووێت: وە ئــەم #حـــەدیــثە_ثــابــتــە_لە_عــومــەڕەوە_وە_لە_عثـــمانیــش لە بارەی ژنی ون بوێك وە ئەوەی مــالك لە ابن المسیب لە عومەڕەوە ڕوایەتی دەکات.

جا ئیمامی شافعی بە رحمەت بێت ئەم ئـەثەرە نەقــڵ ئەکات بە صحیحی دادەنێت وە قەولی ئیمامی مالك نقل ئەکات 
بەڵام وەک خۆی پێی وایە بۆی نیە شوو بکاتەوە.

وەک دەفەرمووێت: ژنی پیاوێکی ون بوو هەرگیز بۆی نیە شووبکاتەوە تا ئەوکاتە بە یەقین ئەزانێت مردوە یاخود طلاق دراوە.. لاخر...
｛کـــتـــاب الأم_کتاب اختلاف مالك والشافعي_ باب المفقود｝

وللە الحمد حدیثەکە صحیحە ثابتە
جا نە ئایەت و نە حەدیث لەم بارەوە نـــەهاتوە کە بڵێن ئەبی ٤ساڵ چاوەڕی بکات ئینجا شوو بکاتەوە

جا بە پێی دینی نیظامیەکان ئیمامی عمر تشریعی کردوە
چونکە لە خۆیەوە شتی وتوە بە پێی قسەی ئەمان

جا چەن ئیلزاماتێکیان دێتە پێش

❶_ یان ئەوەتا ئەبێت بڵێن مسائلیکی فقهیە اجتهاد و اختلاف ئاسایە

❷_ یان ئەوەتا ئەبێت تکفیری ئیمامی عمر بکەن؛ ئەم کاتە خۆیان کافر ئەبن چونکە ئەبێتە تکذیبی رسول اللەﷺ کە وتویەتی عومەڕ لەبەهەشتە، چۆن کافر ئەچێتە بەهەشت⸮

❸_وە گەر تکفیری ئیمامی عومەڕ بکەن، ئەبێ تەکفیری گشت صحابەش بکەن، چونکە تکفیری ئیمامی عومەڕیان نەکردوە

❹_ یان ئەوەتا تکفیری ناکەن خۆیان کافر ئەبن چونکە بەلای ئەمان تشریعە ئەوەی تشریع بکات کافرو طاغوتە ئەوەی تکفیری کافرو طاغوت نەکات کافرە.

❺_یانیش ئەوەتا ئەبێت تەرکی حدیث وەرگرتن بکەن لە کتێبی اهلی سونە وە ئەوانی لەسەر ئەم قاعدەی اهلی سونە بوونە واز لە کتیبەکانیان بهینن و تەرکی بکەن
چونکە ئەم حدیثە لە میزان و رجالی اهلی سونە صحیح و ثابتە وە تصحیحیش کراوە
بەمەش مەگەر حدیث لە کتبی ڕافضە دەرکەن 

جا کامەی هەڵبژێرن لەمەی تر تاڵ ترە

ابو محمد سنەی,قیبلەکەم شاری سنەی,محمد سنەیی,ابومحمد سنەیی,ئیبراهیم بێ شێخ,ابراهیم بێ شێخ,لێخۆشبوون,شێخ بن باز,شێخ باز,حوکمی مولحید,مولحید چیە,مولحید کێیە,مولحیدەکان,موليه