شوێنكەوتنى صەحابە بەڕێزەکان شوێنكەوتنی قورئان و سوننەتە بۆچی؟

شوێنكەوتنى صەحابە بەڕێزەکان شوێنكەوتنی قورئان و سوننەتە بۆچی؟ چونکە قوتابی قورئان و سونەت بوون ملکەچی قورئان و سونەت بوون وەکو خۆی.
بۆئەوەی تووشی شوبھەوبیروباوەڕی نیزامیەکافرەکان جماعەتی بەناو شوێنکەوتەی وەحی نەبن ئەمانە بخوێننەوە

وقال أبو إسحاق، عن حارثة بن مضرب قال: كتب عمر إلى أهل الكوفة: إنني قد بعثت إليكم عمار بن ياسر أميرا، وابن مسعود معلما ووزيرا، وهما من النجباء من أصحاب رسول اللَّه ﷺ من أهل بدر، فاسمعوا لهما، واقتدوا بهما، فقد آثرتكم بعبد اللَّه على نفسي)كتاب تاريخ الإسلام الذهبي (٣٨٥/٣)
أخرجه ابن سعد في الطبقات ٣/ ١/ ١٨١، والحاكم في المستدرك ٣/ ٣٨٨ وصححه ووافقه الذهبي، والفسوي في المعرفة والتاريخ ٢/ ٥٣٣، والطبراني في المعجم الكبير ٩/ ٨٥ رقم ٨٤٧٨.

واتاکەی(له عومەری کوڕی خەطابەوه نوسراوێكی نارد بۆ ئەهلی كوفه و تيايدا وتی پێيان (من عەماڕی كوری ياسرم ناردووه بۆتان وەكو ئەمير و وه عبداللَّەی كوڕی مسعوديش وەكو فێركەرو و وەزير وه ئەوان لەبەڕێزترين هاوەڵانی رسول اللَّەن ﷺ و له ئەهلی بەدرن بۆيه شوێن رێبازو زانستيان بكەون وه بێگومان شوێنكەوتنان بۆ عبداللَّەی وەكو منه) 

لەم ئەثەرەدا (عومەری كوڕی خەطاب فرمانی كردووه به خەڵكی كوفە كه شوێن زانست و تێگەیشتنی عەماری كوڕی ياسر و عبداللَّەی کوڕی مسعود بكەون وه عومەری كوڕی خطاب ڕوونی دەكاتەوه كه زانستی خۆي لەگەڵ عبداللَّەدا وەكو يەكه و خيلافيان نييه و هەروەها تەزكيەی دەكات)

وە ئيجماعی صەحابه لەسەر شوێنكەوتنی سونەتی اللَّە و سونەتى رسول اللَّە ﷺ و سونەتى دوو خەليفەکەی دواتر ابوبكر و عمر (رضي اللَّە عنهم) له حەديثێكی درێژدا له صەحيحی بخاری به ژماره (٧٢٠٧) هاتووه و دواتر باس دەكات (حدثنا عبد اللَّە بن محمد بن أسماء، حدثنا جويرية، عن مالك، عن الزهري: أن حميد بن عبد الرحمن أخبره: أن المسور بن مخرمة أخبره: «أنَّ الرَّهْطَ الَّذِينَ ولَّاهُمْ عُمَرُ اجْتَمَعُوا فَتَشَاوَرُوا، فَقَالَ لهمْ عبدُ الرَّحْمَنِ: لَسْتُ بالَّذِي أُنَافِسُكُمْ علَى هذا الأمْرِ، ولَكِنَّكُمْ إنْ شِئْتُمُ اخْتَرْتُ لَكُمْ مِنكُمْ، فَجَعَلُوا ذلكَ إلى عبدِ الرَّحْمَنِ، فَلَمَّا وَلَّوْا عَبْدَ الرَّحْمَنِ أمْرَهُمْ، فَمَالَ النَّاسُ علَى عبدِ الرَّحْمَنِ، حتَّى ما أرَى أحَدًا مِنَ النَّاسِ يَتْبَعُ أُولَئِكَ الرَّهْطَ ولَا يَطَأُ عَقِبَهُ، ومَالَ النَّاسُ علَى عبدِ الرَّحْمَنِ يُشَاوِرُونَهُ تِلكَ اللَّيَالِيَ، حتَّى إذَا كَانَتِ اللَّيْلَةُ الَّتي أصْبَحْنَا منها فَبَايَعْنَا عُثْمَانَ، قَالَ المِسْوَرُ: طَرَقَنِي عبدُ الرَّحْمَنِ بَعْدَ هَجْعٍ مِنَ اللَّيْلِ، فَضَرَبَ البَابَ حتَّى اسْتَيْقَظْتُ، فَقَالَ: أرَاكَ نَائِمًا! فَوَاللَّهِ ما اكْتَحَلْتُ هذِه اللَّيْلَةَ بكَبِيرِ نَوْمٍ، انْطَلِقْ فَادْعُ الزُّبَيْرَ وسَعْدًا، فَدَعَوْتُهُما له، فَشَاوَرَهُمَا، ثُمَّ دَعَانِي، فَقَالَ: ادْعُ لي عَلِيًّا، فَدَعَوْتُهُ، فَنَاجَاهُ حتَّى ابْهَارَّ اللَّيْلُ، ثُمَّ قَامَ عَلِيٌّ مِن عِندِهِ وهو علَى طَمَعٍ، وقدْ كانَ عبدُ الرَّحْمَنِ يَخْشَى مِن عَلِيٍّ شيئًا، ثُمَّ قَالَ: ادْعُ لي عُثْمَانَ، فَدَعَوْتُهُ، فَنَاجَاهُ حتَّى فَرَّقَ بيْنَهُما المُؤَذِّنُ بالصُّبْحِ، فَلَمَّا صَلَّى لِلنَّاسِ الصُّبْحَ، واجْتَمع أُولَئِكَ الرَّهْطُ عِنْدَ المِنْبَرِ، فأرْسَلَ إلى مَن كانَ حَاضِرًا مِنَ المُهَاجِرِينَ والأنْصَارِ، وأَرْسَلَ إلى أُمَرَاءِ الأجْنَادِ، وكَانُوا وافَوْا تِلكَ الحَجَّةَ مع عُمَرَ، فَلَمَّا اجْتَمَعُوا تَشَهَّدَ عبدُ الرَّحْمَنِ، ثُمَّ قَالَ: أمَّا بَعْدُ، يا عَلِيُّ، إنِّي قدْ نَظَرْتُ في أمْرِ النَّاسِ، فَلَمْ أرَهُمْ يَعْدِلُونَ بعُثْمَانَ، فلا تَجْعَلَنَّ علَى نَفْسِكَ سَبِيلًا، فَقَالَ: أُبَايِعُكَ علَى سُنَّةِ اللَّهِ ورَسولِهِ، والخَلِيفَتَيْنِ مِن بَعْدِهِ، فَبَايَعَهُ عبدُ الرَّحْمَنِ، وبَايَعَهُ النَّاسُ المُهَاجِرُونَ والأنْصَارُ، وأُمَرَاءُ الأجْنَادِ والمُسْلِمُونَ)

واتاکەی(عبدالرحمن ناردی بەدوای هەموو ئەوانەی كەئاماده بوون له موهاجيرەكان و ئەنصارەكان وه بانگی هەموو ئەميرەکانی كرد لەدوای ئەوەی كه كۆبونەوه عبدالرحمن شايەتيدا و وتی له دوای ئەمەوه ئەی عەلی من سەيری بۆچوون و ئەمری خەڵكم كرد كه هەموويان لەسەر عثمان موافەقه دەكەن و ڕێكن بۆيه هيچ رێگايەكی تر دامەنێن دواتر وتی به عثمانی كوڕی عفان (بەيعەتت پێ دەدەم لەسەر سونەتی اللَّه و سونەتي رسول اللَّه ﷺ و دوو خەليفەكەی دوای رسول اللَّه ﷺ وه عبدالرحمن بەيعەتيدا و خەڵكەكەش هەمووی بەيعەتيدا له موهاجيرەكان و ئەنصارەكان و ئەميرەكان و هەموو موسڵمانەكان)

بۆيه ئەو كەسەی كه بەدوای حەق دەگەرێيت سەيركه چۆن هەموويان بەيعەتيان دا لەسەر شوێنكەوتنی ابوبكر و عمر لەبەر ئەوەی هەر شتێك ابوبكر و عمر وتبێتيان ئەوه خيلافی تيا نييه لەگەڵ قورئان و حديثدا 
 
بۆیە بەجەماعەتی نیزامیەکافرەکان ئەڵێین جەماعەتی بەناوشوێنکەوتەی وەحی واز بهێنن لەو عەقيده باطڵەتان و شوێنی تێگەشتنی صەحابه بكەون 

(١٨١٠)وَحَدَّثَنَا سُنَيْدٌ ثنا مُعْتَمِرٌ ، عَنْ سَلَّامِ بْنِ مِسْكِينٍ ، عَنْ قَتَادَةَ قَالَ : قَالَ ابْنُ مَسْعُودٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ مَنْ كَانَ مِنْكُمْ مُتَأَسِّيًا فَلْيَتَأَسَّ بِأَصْحَابِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ؛ فَإِنَّهُمْ كَانُوا أَبَرَّ هَذِهِ الْأُمَّةِ قُلُوبًا وَأَعْمَقَهَا عِلْمًا وَأَقَلَّهَا تَكَلُّفًا وَأَقْوَمَهَا هَدْيًا وَأَحْسَنَهَا حَالًا ، قَوْمًا اخْتَارَهُمُ اللَّهُ تَعَالَى لِصُحْبَةِ نَبِيِّهِ ﷺ ، فَاعْرِفُوا لَهُمْ فَضْلَهُمْ وَاتَّبِعُوهُمْ فِي آثَارِهِمْ ؛ فَإِنَّهُمْ كَانُوا عَلَى الْهُدَى الْمُسْتَقِيمِ)جامع بيان العلم وفضله (ص٩٤٨)وكتاب الحجة في بيان المحجة(٥١٩/٢)(رقم الحديث٤٩٨)

واتاکەی(له قەتادەوه له ابن مسعودەوه رضي اللَّه عنه فەرمويەتی(هەركەسێک كه شوێنكەوتەيه ئەوا با شوێنكەوتەی هاوەڵانی رسول اللَّه بێت ﷺ لەبەر ئەوەی ئەوان دڵ پاكترين و دڵ چاكترينی ئەم ئومەتەن وه فراوانترينن له زانستدا وه ڕاستترينن لەهيدايەتدا و وه لەباشترين حاڵدان ئومەتێكن اللَّه هەڵيبژاردون بۆ هاوەڵی كردنی پێغەمبەرەكەى ﷺ وه بەرز ڕاگرتنی دينەكەی بۆيه فضل و گەورەييان بزانن و شوێنی ئاثارەكانيان بکەون چونكه ئەوان لەسەر ڕێگا و هيدايەتی ڕاست بوون)

١٠٦٠ - حدثنا عبد الرحمن بن يحيى، نا عمر بن محمد، نا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ الْعَزِيزِ، نا أَبُو نُعَيْمٍ الفضل بن دكين، نا سُفْيَانُ الثوري، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ وَهْبٍ ، وعَنْ عَبْدِ اللَّهِ ابن مسعود رضي اللَّه عنه، قال( لا يَزالُ النَّاسُ صالِحين مُتَماسِكين ما أتاهمُ العِلمُ مِن أصحابِ مُحَمَّدٍ ﷺ ومِن أكابِرِهم، فإذا أتاهم مِن أصاغِرِهم هَلكوا)ابن عبد البر في جامع بيان العلم وفضله (٦١٧/١)وأخرجه ابن عبد المبارك في الزهد(٢٨١/١)والطبراني في المعجم الكبير(١١٤/٩) وە لەشوێنی تریش ھاتووە حوکمی ئەم ئەثەرەش صحیحە
واتاکەی(عبداللَّه كوڕی مسعود دەڵێت( خەڵکی هەر لەسەر چاکە دەبن مادام علمیان لە هاوەڵانی مُحَمَّدەوە ﷺ و گەورەکانیانەوە پێبدرێت، خۆ ئەگەر علمیان لە بچوکەکانیانەوە پێدرا، ئەوا ئەمە ئەوکاتەیە کە بە هەڵاکەت دەچن)

(١٠٣)أَخْبَرَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ ، ثنا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الصَّبَّاحِ الْهَرَوِيُّ ، قَالَ : سَمِعْتُ أَبَا حَامِدٍ قَالَ : سَمِعْتُ إِبْرَاهِيمَ الْحَرْبِيَّ يَقُولُ فِي قَوْلِهِ : «لَا يَزَالُونَ بِخَيْرٍ مَا أَتَاهُمُ الْعِلْمُ مِنْ قِبَلِ كُبَرَائِهِمْ» مَعْنَاهُ أَنَّ الصَّغِيرَ إِذَا أَخَذَ بِقَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ - ﷺ - وَالصَّحَابَةِ وَالتَّابِعِينَ فَهُوَ كَبِيرٌ ، وَالشَّيْخُ الْكَبِيرُ إِنْ أَخَذَ بِقَوْلِ أَبِي حَنِيفَةَ وَتَرَكَ السُّنَنَ فَهُوَ صَغِيرٌ)شرح أصول إعتقاد أهل السُّنَّة والجماعة اللالکائی(ص٨٤)

واتاکەی(إبراهیم الحربي(٢٨٥هـ) ئەڵێ(واتای ئەم وتەی إبن مسعود ئەوەیە کە کەسی بچووک[گەنج] ئەگەر دەستی بە فەرموودەی پێغەمبەری️ اللّٰه ﷺ و سەحابەکانی و تابیعینەکان گرت ، ئەوە ئەو کەسە گەورەیە ، وە زانایەکی پیرو تەمەن گەورە ئەگەر دەستی بەوتەکانی أبو حنیفەوە گرت و وازی لە سوننەت هێنا ئەوە بچووکە)

قَرَأْتُ عَلَى أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ غَالِبٍ الْفَقِيهِ ، عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى الْمُزَكِّي ، أنا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْحَاقَ الثَّقَفِيُّ ، قَالَ : سَمِعْتُ مَحْمُودَ بْنَ مُحَمَّدٍ الْحَلَبِيَّ ، يَقُولُ : سَمِعْتُ أَبَا صَالِحٍ مَحْبُوبَ بْنَ مُوسَى ، " وَذَكَرَ الْحَدِيثَ عَنِ ابْنِ الْمُبَارَكِ ، فِي أَشْرَاطِ السَّاعَةِ : «أَنْ يُلْتَمَسَ الْعِلْمُ عِنْدَ الْأَصَاغِرِ» قَالَ أَبُو صَالِحٍ : فَسَأَلْتُ ابْنَ الْمُبَارَكِ : مَنِ الْأَصَاغِرُ ؟ قَالَ :أَهْلُ الْبِدَعِ)الْجَامِعُ لِأَخْلَاقِ الرَّاوِي وَآدَابِ السَّامِعِ لِلْخَطِيِبِ الْبَغْدَادِيِّ (١٦٠)(١٣٧/١)وشرح أصول إعتقاد أهل السُّنَّة والجماعة اللالکائی(١٠٢)(ص٨٤)
پێغەمبەری️ اللّٰه ﷺ ئەفەرمووێت(لە نیشانەکانی قیامەت سیانن -کە یەکێکیان ئەوەیە- یەکێک لەوان ئەچن عیلم داوا دەکەن لە " الأصاغر"واتا: بچوکەکان)
ئەم فەرموودەیە لای ابن المبارک باس کرا، باوکی صَالِح دەڵێت پرسیارم لە ابن المبارک کرد کێن"الأصاغر"؟ فەرمووی: ئەهلی بیدعەن)


 ئێستاش بۆیە خێر لەخەڵك و مەلاوشێخ بەناوزاناکانیشدا نەماوە عیلم و زانست لە ئەهلی بیدعەو کەلام و فەلاسیفەکان وەردەگرن کە کوفروجەهلە نەك عیلم، ئەو عیلم و زانستەی لە هاوەڵانەوە هاتووە تەواو پشت گوێیان خستووە، بۆیە بزانە تەنها ئەو کەسە زانایە کە عیلمی بەو زانستە هەیە کە لەهاوەڵانەوە هاتووە، ماباقی هەمووی جەهلە.

ژیانی هاوەڵان,ناسینی هاوەڵان pdf,ناسینی هاوەڵان,چیرۆکی هاوەڵان,خۆشەویستی هاوەڵان بۆ پێغەمبەر,ناوی هاوەڵان,هاوەڵانی پێغەمبەر,هاوەڵانی ئەشکەوت,هاوەڵانی پێغەمبەر کێن,ژیان نا